فهرست مطالب:

۱-۲هدف از انجام این تحقیق ۱۰

۱-۳مروری بر مطالب فصلهای بعدی ۱۰

فصل دوم ۱۲

مروری بر ادبیات فنی ۱۲

۲-۶-۳-۲ تاثیر فرکانس اندازه گیری حداقل جریان شبانه ۲۶

۲-۶-۳-۳ تاثیر تدوام اندازه گیری حداقل جریان شبانه ۲۷

۲-۶-۳-۴ تاثیر فشار بر حداقل جریان شبانه ۲۷

۲-۷ استفاده از مفهوم BABE در آنالیز آب به حاسب نیامده ۲۸

۲-۸ فشار در شبکه های توزیع آب شهری ۲۹

۲-۸-۱ بررسی وضعیت کلی فشار در شبکه ۳۰

۲-۸-۱-۱- خطوط همفشار ۳۱

۲-۸-۱-۲ فشار متوسط شبانه منطقه ای (AZNP) 31

1-روش نقطه اندازه گیری شاخص (جایگزین) ۳۲

۲-روش منحنی تراز وزنی شده ۳۲

۳-روش مشترکین ۳۲

۲-۸-۲-۲ رابطه توانی بین فشار (AZNP) و حداقل جریان شبانه (NFM) 35

2-8-2-3- رابطه فشار- شاخص نشت ۳۷

۲-۸-۲-۴ رابطه فشار- نشت با استفاده از مفهوم (FAVAD) 38

2-9 خلاصه و نتیجه گیری ۴۲

متدولوژی ۴۳

آنالیز آب به حساب نیامده ۴۳

۳-۱ مقدمه ۴۳

۳-۲ آنالیز تلفات فیزیکی در شبکه های توزیع آب شهری ۴۴

۳-۲-۱ آنالیز تلفات زمینه ۴۵

۳-۲-۱-۱ چار چوب عملکرد در آنالیز تلفات زمینه ۴۵

-گام اول ۴۶

گام دوم ۴۶

گام سوم ۴۶

گام چهارم: ۴۶

۳-۲-۱-۲ اندازه گیری حداقل جریان شبانه ۴۸

۳-۲-۱-۲-۱ شناسایی و پیمایش محدوده ایزوله ۴۸

۳-۲-۱-۲-۲ اندازه گیری و تصحیح حداقل جریان شبانه ۴۹

ب- تصحیح میزان جریان ۵۰

۱-فاکتور تصحیح فشار (PCF) 50

1- فاکتور تصحیح تداوم اندازه گیری (SDCF) 53

3-2-1- 3-برآورد آب تحویل شده شبانه ۵۴

۳-۲-۱-۳-۱ انحراف معیار استاندارد آب تحویل شده شبانه ۵۵

۳-۲-۱-۴ ارزیابی و محاسبه تلفات زمینه شبانه و روزانه ایزوله ۵۷

۳-۲-۱-۴-۱ گام اول: تخمین اولیه تلفات زمینه روزانه ۵۷

۳-۲-۱-۴-۲گام دوم: فاکتور ساعت- روز و محاسبه تلفات زمینه شبانه اولیه ۶۱

الف- استفاده از رابطه جذر فشار ۶۲

ج- استفاده از ضریب توصیه شده در Report 26 63

3-2-1-4-3- گام سوم: محاسبه حجم اضافی (Excess Volume) (EV) 64

3-2-1-4-4گام چهارم: مکان یابی و ارزیابی شکستگیهای گزارش نشده (URB) 65

1-تعیین نقاط و مسیرهای فشار سنجی با استفاده از شبیه سازی هیدرولیکی ۶۶

۴-افزایش حساسیت گره های فشار سنجی نسبت به وقوع شکستگی ۶۸

۵- تعیین محل دقیق وقوع شکستگی با استفاده از دستگاههای نشت یاب ۶۹

۳-۲-۱-۴-۵گام پنجم: تعیین مقدار دقیق تلفات زمینه شبانه ۷۰

۳-۲-۱-۴-۶ گام ششم: اصلاح فاکتور تصحیح فشار و فاکتور ساعت – روز ۷۲

۵-تعیین فاکتور تصحیح فشار و فاکتور ساعت- روز ۷۴

۳-۲-۱-۴-۷ گام هفتم: محاسبه تلفات زمینه روزانه اصلاح شده ۷۴

۳-۲-۱-۵ جدول محاسباتی (Spreadsheet) آنالیز تلفات زمینه ۷۶

۳-۲-۲ ارزیابی تلفات ناشی از شکستگی ها ۸۳

۱-دبی شکستگی (Burst Flow Rate) 83

2-تداوم شکستگی (Duration) 84

3-فرکانس شکستگی  (Frequency) 85

3-2-2-1 محاسبه کل تلفات سالانه ناشی از شکستگیهای در ایزوله ۸۶

۳-۲-۲ حجم کل تلفات فیزیکی در ایزوله ۸۶

۳-۳ آنالیز تلفات غیر فیزیکی در شبکه های توزیع آب شهری ۸۷

۳-۳-۱ تلفات غیر فیزیکی ناشی از خطای بهره برداری (Eo) 88

3-3-2- تلفات غیر فیزیکی ناشی از خطای مدیریتی (EM) 89

3-3-3 تلفات غیر فیزیکی ناشی از خطای انسانی (EP) 90

3-3-4 تلفات غیر فیزیکی ناشی از خطای ابزار اندازه گیری (EE) 91

3-3-4-1 منحنی دقت کنتور ۹۱

۳-۳-۴-۲ خطا در اندازه گیری دبی استارت (شروع به حرکت کنتور) ۹۳

۳-۳-۴-۳ تلفات غیر فیزیکی ناشی از خطا در اندازه گیری از دبی حداقل تا دبی حداکثر ۹۴

۳-۳-۴-۴ تلفات غیر فیزیکی ناشی از خرابی کنتورها ۹۷

۳-۳-۴-۵ حجم کل تلفات غیر فیزیکی از خطای ابزار اندازه گیری ۹۸

۳-۳-۵تلفات غیر فیزیکی ناشی از انشعابات غیر مجاز (Eu) 98

3-3-6 تلفات غیر فیزیکی ناشی از اشتراک غیر مجاز (Eu’) 98

3-3-7 تلفات غیر فیزیکی ناشی از مصارف مجاز اندازه گیری نشده (Ea) 98

3-3-8 حجم کل تلفات غیر فیزیکی سالانه ۹۹

۳-۴ تعیین درصد سالانه تلفات فیزیکی و تلفات غیر فیزیکی و مولفه های آنها ۹۹

۳-۵ خلاصه و نتیجه گیری ۱۰۰

مقدمه

آب نشانه حیات است.این مایع حیات بخش که نمی توان آن را با هیچ ماده دیگری جایگزین نمود از منابع محدودی برخوردار بوده وکمبود آن به همراه رشد روز افزون جمعیت، زندگی بشری را در آستانه یک بحران حدی قرار داده است. این مسئله مهم باعث گردیده تا تلاشهای گسترده ای برای استفاده بهینه از منابع موجود آب صورت گیرد. یکی از این اقدامات، جلوگیری از تلفات آب در شبکه های توزیع آب شهری است تلفات آب در شبکه های توزیع آب شهری از دو دیدگاه مختلف حیاتی و اقتصادی قابل بررسی می باشد.

تامین، تصفیه، انتقال و توزیع آب آشامیدنی در شبکه های توزیع آب شهری، مستلزم صرف هزینه های مختلفی است که باعث می گردد آب در شبکه های توزیع آب شهری نه تنها به عنوان یک ماده حیاتی بلکه به عنوان یک کالای اقتصادی در نظر گرفته شود. به همین دلیل در چند دهه اخیر، مفهوم آب به حساب نیاممده که رد برگیرنده مفاهیم مربوط به تلفات آب از دو دیدگاه اقتصادی و حیاتی می باشد مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است تا کنون تعاریف مختلفی برای آب به حساب نیامده ارائه گردیده است یکی از کاملترین تعریفها در این زمینه به صورت زیر می باشد:

آب به حساب نیامده در یک شبکه توزیع آب شهری عبارت است از اختلاف حجم آب ورودی به شبکه و آن بخش از حجم آب مصرف شده توسط مشترکین که به وسیله کنتورهای آنها اندازه گیری گردیده است. مطابق این تعریف، آب به حساب نیامده را می توان به دو بخش کلی تلفات فیزیکی و تلفات غیر فیزیکی تقسیم نمود. تلفات فیزیکی، شامل میزان آبی است که به دلیل نشت یا شکستگی از شبکه خارج شده و به هدر می رود. این مقدار آب هدر رفته نه تنها به دست مصرف کننده نرسیده بلکه هزینه آن نیز برای شرکتهای آب و فاضلاب حاصل نمی گردد. از طرف دیگر، تلفات غیر فیزیکی شامل مصارف اندازه گیری نشده و میزان خطا در مصارف اندازه گیری شده است که باعث می شود و به ازاء اقتصادی آی مصرف شده، توسط شرکتهای آب و فاضلاب حصول نگردد.

نتایج مطالعاتی که در چند ساله اخیر در نقاط مختلف جهان انجام گردیده است نشان دهنده حجم بالای آب به حساب نیامده در اکثر شبکه های توزیع آب شهری است به عنوان مثال نتایج بررسی های انجام شده در ۱۷ کشور مختلف جهان نشان می دهد که درصد آب به حساب نیامده نسبت به ورودی کل شبکه از حدود ۹% در آلمان تا حدود ۴۳% در مالزی متغیر بوده و در اکثر این کشورها درصد آب به حساب نیامده در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد می باشد. (Hoogsteem 1992)

همچنین نتایج بررسی های اولیه در چند پایلوت مطالعاتی در نقاط مختلف کشورمان درصد تلفات ناشی از آب به حساب نیامده در شکبه های توزیع آب شهری را به طور متوسط حدود ۳۵% آب ورودی به شکبه نشان می دهد.