دانلود مقاله گنبد در معماری ایران

گنبد در معماری  ایران

فهرست مطالب
پیشگفتار : ۲
گنبد در معماری ایران ۲
تعریف هندسی گنبد ۵
چپیره ۶
ترمبه = سرمبه = سلمبه ۱۰
فیلپوش ۱۱
ترمبه پتگونه یا پتکانه ۱۳
طاق بندی یا طاق بست ۱۵
کاربندی یا کاربست ۱۹
طرز چیدن مصالح گنبد ۳۲
نتیجه گیری : ۴۴
منابع و ماخذ : ۴۵
تصاویر: ۴۶

پیشگفتار :

تاریخ چند هزار ساله معماری ایران آنگونه که شایسته است مورد مطالعه قرار نگرفته است . هرچند افراد زیادی زندگی خود را وقف شناخت این معماری نموده اند اما متاسفانه نتایج تحقیقاتشان بصورت مدون در اختیار دیگران قرار نگرفته از این رو در پی مکتوب کردن اطلاعاتی درباره گنبدهای مساجد و شیوه های گنبد زنی به مشکلات عدیده ای بر می خوریم، از جمله عدم وجود منابع معتبر و سایتهای علمی و مقاله های پژوهشی در این زمینه و عدم وجود  امکانات کتابخانه ای .
افراد آگاه و قابل اعتماد که در این زمینه اطلاعات کاملی داشته باشند در دسترس نیستند .
بنا بر این مشکلات و امکانات کم اینجانب مطلبی را فراهم نموده ام که امید وارم در باب معماری گنبد قابل ملاحضه باشد .
گنبد در معماری ایران
همه چیز درباره گنبد
پوشش گنبد در ایران پییشنه ای دیرینه دارد . کمبود چوبهای استوار و کشیده که در حقیقت عنصر اصـلی پوشش تخت است ، سبب شده است که پوشش سغ sagh و گنبد روایی پیدا کند و بخصوص در دهانه های وسیع ترجای پوشش تحت را بگیرد . قدیمیترین شکل های منحنی در پوشش زیرین چغازنبیل متعلق به هزاره دوم دیده شده است .
با وقفه طولانی در دوران هخامنشی معماری درخشانی با پوشش مرتفع و مسطح در اوج قدرت و کارائی جلوه دارد ولی چه قبل و چه بعد از آن بعلت فراهم نبودن شرایط خاص اقتصادی در این دوران آوردن چوب سدر از جبل عامل و ساج از گنداره همیشه میسر نبوده و در جنگل ها و جلگه های این سرزمین هم چوب مناسب پوشش پرورش نمی یافته است لذا طاقهای منحنی و گنبد جای اصلی خود را به عنوان یک پدیده ساختاری و اقلیمی در معماری ایران به آسانی پیدا می کنند در متون موجود ، دیرینه ترین گنبدی که به آن اشاره می شود مربوط به دوران اشکانی و اوایل ساسانی است . این گنبد در شهر فیروز آباد و به قطر ۱۰/۱۶ متر بنا شده است . چنانچه ابن البلخی در توصیف شهر فیروز آباد و گنبدی که در میانه شهر برپا شده می گوید : اردشیر شهر فیروزآباد ، که اکنون هست بنا کرد و شکل آن مدور است چنانک دایره پرگار باشد . در میان شهر آنجا که مثلاً نقطه پرگار باشد دکة انباشته برآورده است و نام آن ایوان کرده و عرب آنرا طربال گویند و بر سر آن دکه سایها ساخته و در میان گاه آن گنبدی عظیم برآورده و آنرا گنبد کیرمان گویند و طول چهار دیوار این گنبد تا زیر قبه آن هفتاد و پنج گز است و این دیوارها از سنگ خارا برآورده است و پس قبه عظیم از آجر بر سر آن نهاده و آب از یک فرسنگ از سر کوه رانده و به فواره بر این سر بالا آورده و دو غدیر است که یکی بوم پیر گویند و دیگر بوم جوان و بر هر غدیری آتشگاهی کرده است

(((برای دانلود کلیک کنید )))