فهرست مطالب

مقدمه ۱

بخش اول: تاریخچه ۸

- چشم انداز تاریخی صدا و بیان ۸

- زبان در تاتر ۳۰

بخش دوم: تکلم ۵۱

- اندامهای گفتار ۵۲

- آوای کلام زبان فارسی ۶۲

- توصیف آوایی مصوت ها و صامت ها ۶۵

- تبیین تمایز صدا و گفتار ۷۱

- تولید صدا ۷۲

- تنفس(کلیات) ۷۷

- تمرین ها ۸۰

بخش سوم: عناصر آواهنگ(لحن) ۱۱۰

- کیفیت ۱۱۲

- قدرت ۱۱۶

- زمان ۱۲۱

- دانگ صدا ۱۲۴

- تمرین ها ۱۲۵

بخش چهارم:تشدید کننده¬ها

- حلق/ بینی / دهان ۱۳۵

- تنوع دانگ و شتاب ۱۳۷

- تنوع ارتفاع صدا ۱۳۸

- تمرین ها ۱۴۰

ضمیمه: زمانبندی ۱۴۷

- شتاب ۱۴۸

- ضرب ۱۵۲

- ضرباهنگ ۱۵۳

- منابع و مآخذ ۱۵۶

 بنام خدا

مقدمه

این رساله درباره جذابترین حرفه¬ها در دنیا است. نیز درباره این است که چگونه بتوانیم زیباترین، متقاعدکننده-ترین و مؤثرین ابزار صوتی-یعنی صدای انسانی را تولید کنیم.

تأتر هنری است جمعی و وابسته به کار گروهی، و بازیگران مردمانی هستند متکی به کار مشترک. کار بازیگری علیرغم تصور بسیاری اشخاص، بسیار پرزحمت و شاق است . آنان نمی-توانند مسئولیت خود را تفویض کنند، نمی¬توانند در جریان تمرین و اجرا مرتکب غیبت شوند و بدون همکاری نمی¬توانند کار کنند. مهمتر از همه اینکه نمی¬توانند از زیر بار تمرین های شخصی و مطالعه ی روزانه شانه خالی کنند.

بازیگران انسانهایی اجتماعی اند که باید با خودشان و نقش¬هایشان رابطة متقابل داشته باشند. بدن و صدا باید هماهنگ با یکدیگر حرکت کنند، همچون زمانی که بازیگر با دیگران حرکت و گفتگو می کند. این نکات پیشة بازیگر را هم جذاب می سازد و هم بسیار مشکل.

من خود به عنوان بازیگر و کارگردان، و تماشاگر، بسیار دیده ام که دانشجویان و مجریان کم تجربه و بعضاً پر تجربه به هنگام اجرای نقش، اجرای کلامی پیچیده که مستلزم طراحی و تربیت بیان است، هراس از نرساندن صدا در سالنی بزرگ، پرداخت خصایص شخصیت، الگوهای متفاوت کلامی، مسئله زمان-بندی و نیاز به انعطاف صدا، مشکلات عدیده¬ای پیش روی خود می یابند. در هرحال خوانندة این سطور- بازیگر- در ارتباط با این مشکلات پیوسته با پرسش¬هایی مواجه است، و این رساله در پی آن است پاسخ¬هایی پیش رو قرار دهد تا هم دانش نظری او را پیرامون مسایل صدا و بیان صوتی بالا ببرد و هم مواد تمرین عملی برای وی تدارک ببیند . حتی بسیاری معلمین مجرب صدا و همچنین بازیگران توانای صحنه  به ما یاد آور می شوند که بازیگر باید نکاتی پیرامون آواز خو اندن بداند. زیرا آواز خواندن یکی از بهترین راههای تربیت صدا است. “خواندن”، حس درک زیر و بمی را تقویت می¬کند، توجه به ضرب آهنگ  را ملکه ذهن می سازد، آگاهی از ضرب را افزایش می دهد و موجب روانی و وضوح می¬گردد.