فهرست مطالب

عناوین صفحه

مقدمه

فصل اول : مراحل مختلف ساختن یک ساختمان

۱-۱- بازدید زمین و ریشه کنی

۱-۲- پیدا کردن نقشه

۱-۳- رُپر

۱-۴- گود برداری

۱-۵- تا چه عمقی گودبرداری را ادامه دهیم

۱-۶- استفاده ازدیوارهای مانع

۱-۷- دیوارهای مانع چوبی

۱-۸- دیوارهای مانع فلزی

۱-۹- خروج آب از محل گودبرداری

فصل دوم : قالب بندی

۲-۱- قالب بندی با چوب

۲-۲- قالب بندی با فلز

۲-۳- قالب پله بتنی

۲-۴- پایه زیر قالب (شمع¬¬ها)

۲-۵- بازکردن قالب

فصل سوم : آرماتوربندی

۳-۱- وصله کردن آرماتورها

فصل چهارم‌ : اجرای بتن

۴-۱- ریختن بتن

۴-۲- عمل¬آوری بتن

۴-۳- نگهداری بتن

۴-۴- آزمایش بتن

فصل پنجم: اجرای سقف تیرچه بلوک

فصل ششم‌: سایر عملیات اجرایی ساختمان

۶-۱-سقف کاذب

أ‌- میله گردهای عمودی

ب‌- میله¬گردهای افقی چپ و راست

ت‌- نبشی کنار دیوار

ث‌- چوبهای چهارتراش چپ و راست

ج‌- ورقه¬های اکوستیک

ح‌- رابیتس

خ‌- گچ¬کاری روی رابیتس

۶-۲- قرنیز

۶-۳- فرش موزائیک

۶-۴- نصب کاشی

۶-۵- اندودها

فصل هفتم : موارد و اشکالاتی که درحین اجراء مشاهده گردید

فصل هشتم : دیاگرام اجراء طرحهای عمرانی

فصل نهم: مراحل اجرای پروژه¬های عمرانی

مقدمه

   بدرستی قدمت استفادۀ بشر از سرپناه و یا بطور کلی به مفهوم امروزی قدمت  استفادۀ بشر از مسکن معلوم نیست ولی تقریباَ آنرا می¬توان همزمان با پیدایش بشریت دانست ، زیرا چنین گمان می¬رود که بشر از همان ابتدا برای محصون ماندن ازبرف و باران و سرما و گرما و حملۀ حیوانات و همچنین حملۀ سایراقوام به غارها پناه برده و این غارها را می¬توان اولین محل سکونت برای بشر دانست و از آن زمان تا کنون انسانها همیشه بفکر آن بوده¬اند که مسکنی راحت¬تر و بهتر برای خود تهیه نمایند.

در قرون اخیر که رشد جمعیت در در دنیا و بطورچشمگیری رو به ازدیاد نهاد و بشر از لحاظ علمی و فنی مشکلات بسیاری را حل نمود، در ساختن مسکن نیز مانند سایر امور تحولات عمده¬ای بوجود آورد و دیگر ساختن خانه¬های تک واحدی جوابگوی احتیاجات جوامع بشری نبود. به همین علت سیستم خانه¬سازی بکلی دگرگون شده و استفاده از مصالح مقاوم نیز مانند فولاد و سیمان در ساختمان رایج گردید و در اثر دسترسی به این مصالح و امکانات دیگر گسترش شهرها از افقی به عمودی تبدیل شد و امر آپارتمان سازی در ساختمانهای چندین  طبقه متدوال گردید.

با وجود اینکه هر ساله به مقدار زیادی به تعداد مسکن اضافه می¬شود و در بیشتر ممالک پیشر فته تخریب ساختمانهای قدیمی نیز در شر ایط معمولی مجاز نمی¬باشد. بعبارت دیگر بجای چند واحد جدید یک واحد مسکن قدیمی را خراب نمی¬کنند. هنوز در هیچ یک از ممالک دنیا مشکل مسکن حل نشده، بلکه هر روزه به تعداد متقاضیان مسکن اضافه می¬شود و هنوز حتی در هیچ یک از ممالک دنیا قسمت عمده¬ای از درآمد خانواده صرف سکونت می¬گردد.

بدین لحاظ در تمام دنیا خصوصاً در مملکت ما می¬باید به امر ساختن مسکن و استفادۀ هر چه بهتر و بیشتر از مصالح ساختمانی توجه مخصوص بشود و برای رسیدن به این هدف ابتدا باید بطور دقیق ساختمان و انواع آن و اجزاء تشکیل دهندۀ آنرا بشناسیم.

مرحله اجرائی یک سازه را می¬توان یکی از اساسی¬ترین بخش¬های ایجاد آن دانست که در حقیقت تکمیل کننده روند طراحی و محاسبات سازه¬¬ای بوده و تضمین کننده استفاده مطلوب و ایمن از ساختمان میباشد.

پروژه¬هایی که در جریان مراحل و روند اجرائی آن قرار داشتیم دارای اسکلت بتنی با سقف تیرچه بلوک بوده که طراحی، محاسبه و نظارت بر اجرای آن بعهده شرکت مهندسین مشاورطرح هفتم بوده است.

در تهیه و تنظیم این گزارش نهایت تلاش بعمل آمده است که در راستای نقطه نظرات ارشادی آن استاد محترم نکات و مواردی که در حین اجرای پروژه مشاهده گردیده است و طرق حل مسائل اجرائی ملحوظ گردد.

فصل ۱

 مراحل مختلف ساختن یک ساختمان

۱-۱- بازدید زمین و ریشه¬کنی

قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید زمین محل ساختمان بازدید شده و وضعیت و فاصله آن نسبت به خیابانها و جاده¬های اطراف مورد بازرسی قرار گیرد و همچنین پستی  و بلندی زمین با توجه به نقشه ساختمان مورد بازدید قرارگرفته در صورتیکه ساختمان بزرگ باشد، همه پستی و بلندی و سایر عوارض زمین می¬باید به وسیله مهندسین نقشه بردار تعیین گردد و همچنین باید محل چاه¬های فاضلاب و چاه¬آبهای قدیمی و مسیر قنات¬های قدیمی که ممکن است در هر زمینی موجود  باشد تعیین شده و محل آن نسبت به پی¬سازی مشخص گردد و در صورت لزوم می¬باید این چاه¬ها با بتن و یا شفته پرشود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه¬کنی (کندن ریشه¬های نباتی که ممکن است درزمین روئیده باشد) آن محل اقدام شود و خاکهای اضافی به بیرون حمل گردد و بالاخره باید شکل مهندسی زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود.

۱-۲- پیاده کردن نقشه:

پس از بازدید محل و ریشه¬کنی اولین قدم درساختن یک ساختمان پیاده کردن نقشه می¬باشد. منظوراز پیاده¬کردن نقشه یعنی انتقال نقشۀ ساختمان از روی کاغذ بروی زمین با ابعاد اصلی(یک به یک) بطوریکه محل دقیق پی¬ها و ستون¬ها و زیرزمین¬ها و عرض پی¬ها روی زمین بنحوی مشخص باشد . همزمان با ابعاد ریشه¬کنی و بازدید محل باید قسمتهای مختلف نقشۀ ساختمان مخصوصاً نقشۀ پی¬کنی کاملاً مورد مطالعه قرارگرفته بطوری که در هیچ قسمت نقطۀ ابهامی باقی نماند. بعداً اقدام به پیاده¬کردن نقشه بشود. باید سعی شود حتماً در موقع پیاده-کردن نقشۀ پی کنی استفاده گردد. برای پیاده کردن نقشه ساختمانهای مهم معمولاً از دوربین-های نقشه¬برداری استفاده کرد. برای پیا ده¬کردن نقشۀ ساختمانهای معمولی و کوچک از متر و  ریسمان بنائی که به آن ریسمان کار هم می¬گویند،  استفاده می¬گردد. برای پیاده کردن نقشه با متر و ریسمان کار ابتدا باید محل کلی ساختمان را رو ی زمین مشخص نموده و بعد با کشیدن  ریسمان دریکی از امتدادهای تعیین شده و ریختن گچ یکی از خطوط اصلی ساختمان را تعیین می¬نماییم و بعد خط دیگر ساختمان را که معمولاً عمود بر خط اول می¬باشد با استفاده از خاصیت قضیه فیثاغورث (در مثلث¬های قائم¬الزوایه مجذور وتر مساوی است با مجموع مجذورات دو ضلع دیگر) رسم می¬نمائیم. معمولاً در اصطلاح بنائی استفاده از این روش را ۳و۴و۵ می¬گویند. زیرا در این طریق معمولاً اضلاع مثلث ۳متر و ۴متر و وترمثلث ۵ متراست و برای مکانهای کوچکتر یا بزرگتر می¬توان از مضربهای این اعداد استفاده نمود، مانند ۳۰و ۴۰ و ۵۰ سانتی¬متر و یا ۶متر و ۸متر و از ۱۰متر. بهرحال امتداد AY که عمود بر امتداد خطAX می-باشد بدست می¬آید.

آن گاه سایر خطوط را موازی با دو خط فوق¬الذکر رسم می¬نمایند. ممکن است به علت قناس بودن زمین دو خط کناری نقشه برهم عمود نباشد. دراین صورت یکی ازخطوط میانی نقشه را که حتماً بر خط اول عمود است انتخاب و رسم می¬نمائیم. ممکن است برای عمود کردن خطوط از گونیای بنائی استفاده نمود. در این صورت دقت کار کمترمی¬باشد. در موقع پیاده کردن نقشه برای جلوگیری از جمع شدن خطاها بهتر است اندازه¬ها را همیشه از یک نقطۀ اصلی که آنرا مبدأ می¬نامیم، حساب نموده و روی زمین منتقل نمائیم بهتر است ابتدا از نقطۀA طول ۳متر را جدا نموده تا نقطۀ Bبدست آید. آنگاه دوباره از نقطۀ‌A طول ۷متر را (مجموع دو اندازه) جدا می-نمائیم تا نقطه C بدست آید. برای سایر اندازه¬ها نیز همیشه باید از نقطۀ A اندازه بگیریم.

بعد از اتمام کار پیاده کردن نقشه و قبل از اقدام به گود برداری یا پی¬کنی باید حتما ً مجدداً اندازه¬های نقشۀ پیاده شده را کنترل نما ئیم تا حتی¬المقدور از وقوع اشتباهات احتمالی جلوگیری شود. برای اینکه مطمئن شویم زوایای بدست آمدۀ اطاقها قائمه می¬باشد باید دو قطر هر اطاق را اندازه بگیریم. چنانچه مساوی بودند ، آن اطاق گونیا می¬باشد. به این کار اصطلاحاً چپ و راست می¬گویند. البته چنانچه در این مرحله اطاقها در حدود ۳ الی ۴ سانتی متر گونیا باشد ندارد زیرا با توجه به اینکه پی¬ها همیشه قدری پهن¬تر از دیوارهای روی آن می¬باشند لذا در موقع چیدن دیوار می¬توان ناگونیائیها را برطرف نمود بطور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی حساس¬ترین و مهم¬ترین قسمت اجرای یک طرح بوده و کوچکترین اشتباه درآن موجب خسارتهای فراوان می¬شود.

۱-۳- رُپر

با توجه به اینکه هر نقطه از ساختمان نسبت به سطح زمین دارای ارتفاع معینی می¬¬باشد که باید در طول مدت اجرا در هر زمان قابل کنترل باشد. برای جلوگیری از اشتباه قطعه بتنی با ابعاد دلخواه (مثلاً ۴۰×۴۰ با ارتفاع ۲۰سانتی¬متر) در نقطه¬ای دورتر از محل ساختما ن می¬سازند بطوریکه در موقع گودبرداری و یا پی¬کنی به آن آسیب نرسد و در طول مدت ساختمان تمام ارتفاعات رابا آن می¬سنجند باین قطعه بتنی اصطلاحاً رپر می¬گویند. دربعضی از ساختمانهای کوچکتر روی اولین قسمتی که ساخته می¬شو (مانند اولین ستون) علامتی می¬گذارند و بقیه ارتفاعات را نسبت به آن می¬سنجند.

۱-۴-گودبرداری

بعداز پیاده¬کردن نقش و کنترل آن در صورت لزوم اقدام به گودبرداری می¬نمایند. گودبرداری برای آن قسمت از ساختمان انجام می¬شود که درطبقات پایین¬تر از کف طبیعی زمین ساخته می¬شود، مانند موتور خانه¬ها و انبارها و پارکینگ¬ها و غیره. در موقع گودبرداری چنانچه محل گودبرداری بزرگ نباشد از وسائل معمولی مانند بیل و کلنگ و فرقون (چرخ دستی) استفاده می¬گردد. برای این کار تا عمق معینی که عمل پرتاب خاک با بیل و به بالا امکان پذیر است (مثلاً۲متر) عمل گودبرداری را ادامه می¬دهند و بعد از آن پله¬ای ایجاد نموده و خاک حاصله از عمق پائین¬تر از پله ایجاد شده ریخته و از روی پله دوباره به خارج منتقل می¬نمایند.

برای گودبرداریهای بزرگتر استفاده ازبیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی مانند لودر و غیره استفاده شود. در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گودبرداری و حمل آن به خارج کارگاه معمولاً از سطح شیبدار استفاده می¬گردد بدین طریق که درضمن گودبرداری سطح شیبدار در کنارگود برای عبور کامیون و غیره ایجاد می-گردد که بعد از اتمام کار این قسمت به وسیله کارگر برداشته می¬شود.

۱-۵- تا چه عمقی گودبرداری را ادامه می¬دهیم:

ظاهراً حداکثرعمق مورد نیاز برای گودبرداری تا روی پی می¬باشد. بعلاوه چند سانتی¬متر بیشتر برای فرش کف و عبور لوله¬ها (در حدود ۲۰سانتی متر که ۶سانتی متر برای فرش کف و ۱۴متر برای عبور لوله می¬باشد) که دراین صورت می¬باید محل پی¬های نقطه¬ای یا پی¬های نواری و شناژها را با دست خاک¬برداری نمود. ولی بهتر است که گودبرداری را تا زیر سطح پی¬ها ادامه بدهیم، زیرا در این صورت اولاً برای   قالب بندی پی¬ها آزادی عمل بیشتری داریم. در نتیجه پی¬های ما تمیزتر و درست¬تر خواهد بود و در ثانی می¬توانیم خاک حاصل از چاه کنی و همچنین نخاله¬های ساختمان را در فضای ایجاد شده بین پی¬ها بریزیم که این مطلب از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می¬باشد، زیرامعمولاً در موقع گودبرداری کاربا ماشین صورت می-گیرد در صورتیکه برای خارج نمودن نخاله¬ها و خاک حاصل از چاه فاضلاب از محیط کارگاه می¬باید از وسایل  دستی استفاده نمائیم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار با ماشین می¬باشد.

البته در مورد پی¬های نواری این کار عملی نیست زیرا معمولاً پی¬سازی در پی¬های نواری با شفته آهک می¬باشد که بدون قالب بندی بوده و شفته در محل پی¬های حفر شده ریخته می¬شود در این صورت ناچار هستیم در ساختمانهائی که با پی¬نواری ساخته می¬شود اگر به گود¬برداری نیاز داشتیم گودبرداری را تا روی پی¬ ادامه دهیم.

۱-۶- استفاده از دیوارهای مانع

چون ایجاد شیب مورد لزوم موجب کاراضافی برای حمل خاک بیشتر به خارج و انتقال مجدد آن بعد از ساختن دیوار مورد لزوم به پشت دیوار است لذا برای جلوگیری از پرداخت هزینه بیشتر و عدم انجام کار اضافی در موقع گودبرداری در زمینهای سست بعضی وقتها در صورت امکان اقدام به ایجاد دیوارهای مانع می¬نمایند. دیوارهای مانع دارای انواع مختلف می-باشد.

۱-۷- دیوارهای مانع چوبی

این نوع دیوارها از تخته¬هایی بعرض  ۲۰الی۳۰سانتی¬متر و ضخامت ۴الی ۵ سانتی¬متر تشکیل شده است این تخته¬ها را در اطراف محل گودبرداری می¬کوبند و عمل کوبیدن را معمولاً با چکشهای مکانیکی انجام می¬دهند و آنرا قدری بیشتر از عمق مورد نیاز در زمین

فهرست مطالب

عناوین صفحه

مقدمه

فصل اول : مراحل مختلف ساختن یک ساختمان

۱-۱- بازدید زمین و ریشه کنی

۱-۲- پیدا کردن نقشه

۱-۳- رُپر

۱-۴- گود برداری

۱-۵- تا چه عمقی گودبرداری را ادامه دهیم

۱-۶- استفاده ازدیوارهای مانع

۱-۷- دیوارهای مانع چوبی

۱-۸- دیوارهای مانع فلزی

۱-۹- خروج آب از محل گودبرداری

فصل دوم : قالب بندی

۲-۱- قالب بندی با چوب

۲-۲- قالب بندی با فلز

۲-۳- قالب پله بتنی

۲-۴- پایه زیر قالب (شمع¬¬ها)

۲-۵- بازکردن قالب

فصل سوم : آرماتوربندی

۳-۱- وصله کردن آرماتورها

فصل چهارم‌ : اجرای بتن

۴-۱- ریختن بتن

۴-۲- عمل¬آوری بتن

۴-۳- نگهداری بتن

۴-۴- آزمایش بتن

فصل پنجم: اجرای سقف تیرچه بلوک

فصل ششم‌: سایر عملیات اجرایی ساختمان

۶-۱-سقف کاذب

أ‌- میله گردهای عمودی

ب‌- میله¬گردهای افقی چپ و راست

ت‌- نبشی کنار دیوار

ث‌- چوبهای چهارتراش چپ و راست

ج‌- ورقه¬های اکوستیک

ح‌- رابیتس

خ‌- گچ¬کاری روی رابیتس

۶-۲- قرنیز

۶-۳- فرش موزائیک

۶-۴- نصب کاشی

۶-۵- اندودها

فصل هفتم : موارد و اشکالاتی که درحین اجراء مشاهده گردید

فصل هشتم : دیاگرام اجراء طرحهای عمرانی

فصل نهم: مراحل اجرای پروژه¬های عمرانی

مقدمه

   بدرستی قدمت استفادۀ بشر از سرپناه و یا بطور کلی به مفهوم امروزی قدمت  استفادۀ بشر از مسکن معلوم نیست ولی تقریباَ آنرا می¬توان همزمان با پیدایش بشریت دانست ، زیرا چنین گمان می¬رود که بشر از همان ابتدا برای محصون ماندن ازبرف و باران و سرما و گرما و حملۀ حیوانات و همچنین حملۀ سایراقوام به غارها پناه برده و این غارها را می¬توان اولین محل سکونت برای بشر دانست و از آن زمان تا کنون انسانها همیشه بفکر آن بوده¬اند که مسکنی راحت¬تر و بهتر برای خود تهیه نمایند.

در قرون اخیر که رشد جمعیت در در دنیا و بطورچشمگیری رو به ازدیاد نهاد و بشر از لحاظ علمی و فنی مشکلات بسیاری را حل نمود، در ساختن مسکن نیز مانند سایر امور تحولات عمده¬ای بوجود آورد و دیگر ساختن خانه¬های تک واحدی جوابگوی احتیاجات جوامع بشری نبود. به همین علت سیستم خانه¬سازی بکلی دگرگون شده و استفاده از مصالح مقاوم نیز مانند فولاد و سیمان در ساختمان رایج گردید و در اثر دسترسی به این مصالح و امکانات دیگر گسترش شهرها از افقی به عمودی تبدیل شد و امر آپارتمان سازی در ساختمانهای چندین  طبقه متدوال گردید.

با وجود اینکه هر ساله به مقدار زیادی به تعداد مسکن اضافه می¬شود و در بیشتر ممالک پیشر فته تخریب ساختمانهای قدیمی نیز در شر ایط معمولی مجاز نمی¬باشد. بعبارت دیگر بجای چند واحد جدید یک واحد مسکن قدیمی را خراب نمی¬کنند. هنوز در هیچ یک از ممالک دنیا مشکل مسکن حل نشده، بلکه هر روزه به تعداد متقاضیان مسکن اضافه می¬شود و هنوز حتی در هیچ یک از ممالک دنیا قسمت عمده¬ای از درآمد خانواده صرف سکونت می¬گردد.

بدین لحاظ در تمام دنیا خصوصاً در مملکت ما می¬باید به امر ساختن مسکن و استفادۀ هر چه بهتر و بیشتر از مصالح ساختمانی توجه مخصوص بشود و برای رسیدن به این هدف ابتدا باید بطور دقیق ساختمان و انواع آن و اجزاء تشکیل دهندۀ آنرا بشناسیم.

مرحله اجرائی یک سازه را می¬توان یکی از اساسی¬ترین بخش¬های ایجاد آن دانست که در حقیقت تکمیل کننده روند طراحی و محاسبات سازه¬¬ای بوده و تضمین کننده استفاده مطلوب و ایمن از ساختمان میباشد.

پروژه¬هایی که در جریان مراحل و روند اجرائی آن قرار داشتیم دارای اسکلت بتنی با سقف تیرچه بلوک بوده که طراحی، محاسبه و نظارت بر اجرای آن بعهده شرکت مهندسین مشاورطرح هفتم بوده است.

در تهیه و تنظیم این گزارش نهایت تلاش بعمل آمده است که در راستای نقطه نظرات ارشادی آن استاد محترم نکات و مواردی که در حین اجرای پروژه مشاهده گردیده است و طرق حل مسائل اجرائی ملحوظ گردد.

فصل ۱

 مراحل مختلف ساختن یک ساختمان

۱-۱- بازدید زمین و ریشه¬کنی

قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید زمین محل ساختمان بازدید شده و وضعیت و فاصله آن نسبت به خیابانها و جاده¬های اطراف مورد بازرسی قرار گیرد و همچنین پستی  و بلندی زمین با توجه به نقشه ساختمان مورد بازدید قرارگرفته در صورتیکه ساختمان بزرگ باشد، همه پستی و بلندی و سایر عوارض زمین می¬باید به وسیله مهندسین نقشه بردار تعیین گردد و همچنین باید محل چاه¬های فاضلاب و چاه¬آبهای قدیمی و مسیر قنات¬های قدیمی که ممکن است در هر زمینی موجود  باشد تعیین شده و محل آن نسبت به پی¬سازی مشخص گردد و در صورت لزوم می¬باید این چاه¬ها با بتن و یا شفته پرشود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه¬کنی (کندن ریشه¬های نباتی که ممکن است درزمین روئیده باشد) آن محل اقدام شود و خاکهای اضافی به بیرون حمل گردد و بالاخره باید شکل مهندسی زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود.

۱-۲- پیاده کردن نقشه:

پس از بازدید محل و ریشه¬کنی اولین قدم درساختن یک ساختمان پیاده کردن نقشه می¬باشد. منظوراز پیاده¬کردن نقشه یعنی انتقال نقشۀ ساختمان از روی کاغذ بروی زمین با ابعاد اصلی(یک به یک) بطوریکه محل دقیق پی¬ها و ستون¬ها و زیرزمین¬ها و عرض پی¬ها روی زمین بنحوی مشخص باشد . همزمان با ابعاد ریشه¬کنی و بازدید محل باید قسمتهای مختلف نقشۀ ساختمان مخصوصاً نقشۀ پی¬کنی کاملاً مورد مطالعه قرارگرفته بطوری که در هیچ قسمت نقطۀ ابهامی باقی نماند. بعداً اقدام به پیاده¬کردن نقشه بشود. باید سعی شود حتماً در موقع پیاده-کردن نقشۀ پی کنی استفاده گردد. برای پیاده کردن نقشه ساختمانهای مهم معمولاً از دوربین-های نقشه¬برداری استفاده کرد. برای پیا ده¬کردن نقشۀ ساختمانهای معمولی و کوچک از متر و  ریسمان بنائی که به آن ریسمان کار هم می¬گویند،  استفاده می¬گردد. برای پیاده کردن نقشه با متر و ریسمان کار ابتدا باید محل کلی ساختمان را رو ی زمین مشخص نموده و بعد با کشیدن  ریسمان دریکی از امتدادهای تعیین شده و ریختن گچ یکی از خطوط اصلی ساختمان را تعیین می¬نماییم و بعد خط دیگر ساختمان را که معمولاً عمود بر خط اول می¬باشد با استفاده از خاصیت قضیه فیثاغورث (در مثلث¬های قائم¬الزوایه مجذور وتر مساوی است با مجموع مجذورات دو ضلع دیگر) رسم می¬نمائیم. معمولاً در اصطلاح بنائی استفاده از این روش را ۳و۴و۵ می¬گویند. زیرا در این طریق معمولاً اضلاع مثلث ۳متر و ۴متر و وترمثلث ۵ متراست و برای مکانهای کوچکتر یا بزرگتر می¬توان از مضربهای این اعداد استفاده نمود، مانند ۳۰و ۴۰ و ۵۰ سانتی¬متر و یا ۶متر و ۸متر و از ۱۰متر. بهرحال امتداد AY که عمود بر امتداد خطAX می-باشد بدست می¬آید.

آن گاه سایر خطوط را موازی با دو خط فوق¬الذکر رسم می¬نمایند. ممکن است به علت قناس بودن زمین دو خط کناری نقشه برهم عمود نباشد. دراین صورت یکی ازخطوط میانی نقشه را که حتماً بر خط اول عمود است انتخاب و رسم می¬نمائیم. ممکن است برای عمود کردن خطوط از گونیای بنائی استفاده نمود. در این صورت دقت کار کمترمی¬باشد. در موقع پیاده کردن نقشه برای جلوگیری از جمع شدن خطاها بهتر است اندازه¬ها را همیشه از یک نقطۀ اصلی که آنرا مبدأ می¬نامیم، حساب نموده و روی زمین منتقل نمائیم بهتر است ابتدا از نقطۀA طول ۳متر را جدا نموده تا نقطۀ Bبدست آید. آنگاه دوباره از نقطۀ‌A طول ۷متر را (مجموع دو اندازه) جدا می-نمائیم تا نقطه C بدست آید. برای سایر اندازه¬ها نیز همیشه باید از نقطۀ A اندازه بگیریم.

بعد از اتمام کار پیاده کردن نقشه و قبل از اقدام به گود برداری یا پی¬کنی باید حتما ً مجدداً اندازه¬های نقشۀ پیاده شده را کنترل نما ئیم تا حتی¬المقدور از وقوع اشتباهات احتمالی جلوگیری شود. برای اینکه مطمئن شویم زوایای بدست آمدۀ اطاقها قائمه می¬باشد باید دو قطر هر اطاق را اندازه بگیریم. چنانچه مساوی بودند ، آن اطاق گونیا می¬باشد. به این کار اصطلاحاً چپ و راست می¬گویند. البته چنانچه در این مرحله اطاقها در حدود ۳ الی ۴ سانتی متر گونیا باشد ندارد زیرا با توجه به اینکه پی¬ها همیشه قدری پهن¬تر از دیوارهای روی آن می¬باشند لذا در موقع چیدن دیوار می¬توان ناگونیائیها را برطرف نمود بطور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی حساس¬ترین و مهم¬ترین قسمت اجرای یک طرح بوده و کوچکترین اشتباه درآن موجب خسارتهای فراوان می¬شود.

۱-۳- رُپر

با توجه به اینکه هر نقطه از ساختمان نسبت به سطح زمین دارای ارتفاع معینی می¬¬باشد که باید در طول مدت اجرا در هر زمان قابل کنترل باشد. برای جلوگیری از اشتباه قطعه بتنی با ابعاد دلخواه (مثلاً ۴۰×۴۰ با ارتفاع ۲۰سانتی¬متر) در نقطه¬ای دورتر از محل ساختما ن می¬سازند بطوریکه در موقع گودبرداری و یا پی¬کنی به آن آسیب نرسد و در طول مدت ساختمان تمام ارتفاعات رابا آن می¬سنجند باین قطعه بتنی اصطلاحاً رپر می¬گویند. دربعضی از ساختمانهای کوچکتر روی اولین قسمتی که ساخته می¬شو (مانند اولین ستون) علامتی می¬گذارند و بقیه ارتفاعات را نسبت به آن می¬سنجند.

۱-۴-گودبرداری

بعداز پیاده¬کردن نقش و کنترل آن در صورت لزوم اقدام به گودبرداری می¬نمایند. گودبرداری برای آن قسمت از ساختمان انجام می¬شود که درطبقات پایین¬تر از کف طبیعی زمین ساخته می¬شود، مانند موتور خانه¬ها و انبارها و پارکینگ¬ها و غیره. در موقع گودبرداری چنانچه محل گودبرداری بزرگ نباشد از وسائل معمولی مانند بیل و کلنگ و فرقون (چرخ دستی) استفاده می¬گردد. برای این کار تا عمق معینی که عمل پرتاب خاک با بیل و به بالا امکان پذیر است (مثلاً۲متر) عمل گودبرداری را ادامه می¬دهند و بعد از آن پله¬ای ایجاد نموده و خاک حاصله از عمق پائین¬تر از پله ایجاد شده ریخته و از روی پله دوباره به خارج منتقل می¬نمایند.

برای گودبرداریهای بزرگتر استفاده ازبیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی مانند لودر و غیره استفاده شود. در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گودبرداری و حمل آن به خارج کارگاه معمولاً از سطح شیبدار استفاده می¬گردد بدین طریق که درضمن گودبرداری سطح شیبدار در کنارگود برای عبور کامیون و غیره ایجاد می-گردد که بعد از اتمام کار این قسمت به وسیله کارگر برداشته می¬شود.

۱-۵- تا چه عمقی گودبرداری را ادامه می¬دهیم:

ظاهراً حداکثرعمق مورد نیاز برای گودبرداری تا روی پی می¬باشد. بعلاوه چند سانتی¬متر بیشتر برای فرش کف و عبور لوله¬ها (در حدود ۲۰سانتی متر که ۶سانتی متر برای فرش کف و ۱۴متر برای عبور لوله می¬باشد) که دراین صورت می¬باید محل پی¬های نقطه¬ای یا پی¬های نواری و شناژها را با دست خاک¬برداری نمود. ولی بهتر است که گودبرداری را تا زیر سطح پی¬ها ادامه بدهیم، زیرا در این صورت اولاً برای   قالب بندی پی¬ها آزادی عمل بیشتری داریم. در نتیجه پی¬های ما تمیزتر و درست¬تر خواهد بود و در ثانی می¬توانیم خاک حاصل از چاه کنی و همچنین نخاله¬های ساختمان را در فضای ایجاد شده بین پی¬ها بریزیم که این مطلب از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می¬باشد، زیرامعمولاً در موقع گودبرداری کاربا ماشین صورت می-گیرد در صورتیکه برای خارج نمودن نخاله¬ها و خاک حاصل از چاه فاضلاب از محیط کارگاه می¬باید از وسایل  دستی استفاده نمائیم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار با ماشین می¬باشد.

البته در مورد پی¬های نواری این کار عملی نیست زیرا معمولاً پی¬سازی در پی¬های نواری با شفته آهک می¬باشد که بدون قالب بندی بوده و شفته در محل پی¬های حفر شده ریخته می¬شود در این صورت ناچار هستیم در ساختمانهائی که با پی¬نواری ساخته می¬شود اگر به گود¬برداری نیاز داشتیم گودبرداری را تا روی پی¬ ادامه دهیم.

فهرست مطالب

عناوین صفحه

مقدمه

فصل اول : مراحل مختلف ساختن یک ساختمان

۱-۱- بازدید زمین و ریشه کنی

۱-۲- پیدا کردن نقشه

۱-۳- رُپر

۱-۴- گود برداری

۱-۵- تا چه عمقی گودبرداری را ادامه دهیم

۱-۶- استفاده ازدیوارهای مانع

۱-۷- دیوارهای مانع چوبی

۱-۸- دیوارهای مانع فلزی

۱-۹- خروج آب از محل گودبرداری

فصل دوم : قالب بندی

۲-۱- قالب بندی با چوب

۲-۲- قالب بندی با فلز

۲-۳- قالب پله بتنی

۲-۴- پایه زیر قالب (شمع¬¬ها)

۲-۵- بازکردن قالب

فصل سوم : آرماتوربندی

۳-۱- وصله کردن آرماتورها

فصل چهارم‌ : اجرای بتن

۴-۱- ریختن بتن

۴-۲- عمل¬آوری بتن

۴-۳- نگهداری بتن

۴-۴- آزمایش بتن

فصل پنجم: اجرای سقف تیرچه بلوک

فصل ششم‌: سایر عملیات اجرایی ساختمان

۶-۱-سقف کاذب

أ‌- میله گردهای عمودی

ب‌- میله¬گردهای افقی چپ و راست

ت‌- نبشی کنار دیوار

ث‌- چوبهای چهارتراش چپ و راست

ج‌- ورقه¬های اکوستیک

ح‌- رابیتس

خ‌- گچ¬کاری روی رابیتس

۶-۲- قرنیز

۶-۳- فرش موزائیک

۶-۴- نصب کاشی

۶-۵- اندودها

فصل هفتم : موارد و اشکالاتی که درحین اجراء مشاهده گردید

فصل هشتم : دیاگرام اجراء طرحهای عمرانی

فصل نهم: مراحل اجرای پروژه¬های عمرانی

مقدمه

   بدرستی قدمت استفادۀ بشر از سرپناه و یا بطور کلی به مفهوم امروزی قدمت  استفادۀ بشر از مسکن معلوم نیست ولی تقریباَ آنرا می¬توان همزمان با پیدایش بشریت دانست ، زیرا چنین گمان می¬رود که بشر از همان ابتدا برای محصون ماندن ازبرف و باران و سرما و گرما و حملۀ حیوانات و همچنین حملۀ سایراقوام به غارها پناه برده و این غارها را می¬توان اولین محل سکونت برای بشر دانست و از آن زمان تا کنون انسانها همیشه بفکر آن بوده¬اند که مسکنی راحت¬تر و بهتر برای خود تهیه نمایند.

در قرون اخیر که رشد جمعیت در در دنیا و بطورچشمگیری رو به ازدیاد نهاد و بشر از لحاظ علمی و فنی مشکلات بسیاری را حل نمود، در ساختن مسکن نیز مانند سایر امور تحولات عمده¬ای بوجود آورد و دیگر ساختن خانه¬های تک واحدی جوابگوی احتیاجات جوامع بشری نبود. به همین علت سیستم خانه¬سازی بکلی دگرگون شده و استفاده از مصالح مقاوم نیز مانند فولاد و سیمان در ساختمان رایج گردید و در اثر دسترسی به این مصالح و امکانات دیگر گسترش شهرها از افقی به عمودی تبدیل شد و امر آپارتمان سازی در ساختمانهای چندین  طبقه متدوال گردید.

با وجود اینکه هر ساله به مقدار زیادی به تعداد مسکن اضافه می¬شود و در بیشتر ممالک پیشر فته تخریب ساختمانهای قدیمی نیز در شر ایط معمولی مجاز نمی¬باشد. بعبارت دیگر بجای چند واحد جدید یک واحد مسکن قدیمی را خراب نمی¬کنند. هنوز در هیچ یک از ممالک دنیا مشکل مسکن حل نشده، بلکه هر روزه به تعداد متقاضیان مسکن اضافه می¬شود و هنوز حتی در هیچ یک از ممالک دنیا قسمت عمده¬ای از درآمد خانواده صرف سکونت می¬گردد.

بدین لحاظ در تمام دنیا خصوصاً در مملکت ما می¬باید به امر ساختن مسکن و استفادۀ هر چه بهتر و بیشتر از مصالح ساختمانی توجه مخصوص بشود و برای رسیدن به این هدف ابتدا باید بطور دقیق ساختمان و انواع آن و اجزاء تشکیل دهندۀ آنرا بشناسیم.

مرحله اجرائی یک سازه را می¬توان یکی از اساسی¬ترین بخش¬های ایجاد آن دانست که در حقیقت تکمیل کننده روند طراحی و محاسبات سازه¬¬ای بوده و تضمین کننده استفاده مطلوب و ایمن از ساختمان میباشد.

پروژه¬هایی که در جریان مراحل و روند اجرائی آن قرار داشتیم دارای اسکلت بتنی با سقف تیرچه بلوک بوده که طراحی، محاسبه و نظارت بر اجرای آن بعهده شرکت مهندسین مشاورطرح هفتم بوده است.

در تهیه و تنظیم این گزارش نهایت تلاش بعمل آمده است که در راستای نقطه نظرات ارشادی آن استاد محترم نکات و مواردی که در حین اجرای پروژه مشاهده گردیده است و طرق حل مسائل اجرائی ملحوظ گردد.

فصل ۱

 مراحل مختلف ساختن یک ساختمان

۱-۱- بازدید زمین و ریشه¬کنی

قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید زمین محل ساختمان بازدید شده و وضعیت و فاصله آن نسبت به خیابانها و جاده¬های اطراف مورد بازرسی قرار گیرد و همچنین پستی  و بلندی زمین با توجه به نقشه ساختمان مورد بازدید قرارگرفته در صورتیکه ساختمان بزرگ باشد، همه پستی و بلندی و سایر عوارض زمین می¬باید به وسیله مهندسین نقشه بردار تعیین گردد و همچنین باید محل چاه¬های فاضلاب و چاه¬آبهای قدیمی و مسیر قنات¬های قدیمی که ممکن است در هر زمینی موجود  باشد تعیین شده و محل آن نسبت به پی¬سازی مشخص گردد و در صورت لزوم می¬باید این چاه¬ها با بتن و یا شفته پرشود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه¬کنی (کندن ریشه¬های نباتی که ممکن است درزمین روئیده باشد) آن محل اقدام شود و خاکهای اضافی به بیرون حمل گردد و بالاخره باید شکل مهندسی زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود.

۱-۲- پیاده کردن نقشه:

پس از بازدید محل و ریشه¬کنی اولین قدم درساختن یک ساختمان پیاده کردن نقشه می¬باشد. منظوراز پیاده¬کردن نقشه یعنی انتقال نقشۀ ساختمان از روی کاغذ بروی زمین با ابعاد اصلی(یک به یک) بطوریکه محل دقیق پی¬ها و ستون¬ها و زیرزمین¬ها و عرض پی¬ها روی زمین بنحوی مشخص باشد . همزمان با ابعاد ریشه¬کنی و بازدید محل باید قسمتهای مختلف نقشۀ ساختمان مخصوصاً نقشۀ پی¬کنی کاملاً مورد مطالعه قرارگرفته بطوری که در هیچ قسمت نقطۀ ابهامی باقی نماند. بعداً اقدام به پیاده¬کردن نقشه بشود. باید سعی شود حتماً در موقع پیاده-کردن نقشۀ پی کنی استفاده گردد. برای پیاده کردن نقشه ساختمانهای مهم معمولاً از دوربین-های نقشه¬برداری استفاده کرد. برای پیا ده¬کردن نقشۀ ساختمانهای معمولی و کوچک از متر و  ریسمان بنائی که به آن ریسمان کار هم می¬گویند،  استفاده می¬گردد. برای پیاده کردن نقشه با متر و ریسمان کار ابتدا باید محل کلی ساختمان را رو ی زمین مشخص نموده و بعد با کشیدن  ریسمان دریکی از امتدادهای تعیین شده و ریختن گچ یکی از خطوط اصلی ساختمان را تعیین می¬نماییم و بعد خط دیگر ساختمان را که معمولاً عمود بر خط اول می¬باشد با استفاده از خاصیت قضیه فیثاغورث (در مثلث¬های قائم¬الزوایه مجذور وتر مساوی است با مجموع مجذورات دو ضلع دیگر) رسم می¬نمائیم. معمولاً در اصطلاح بنائی استفاده از این روش را ۳و۴و۵ می¬گویند. زیرا در این طریق معمولاً اضلاع مثلث ۳متر و ۴متر و وترمثلث ۵ متراست و برای مکانهای کوچکتر یا بزرگتر می¬توان از مضربهای این اعداد استفاده نمود، مانند ۳۰و ۴۰ و ۵۰ سانتی¬متر و یا ۶متر و ۸متر و از ۱۰متر. بهرحال امتداد AY که عمود بر امتداد خطAX می-باشد بدست می¬آید.

آن گاه سایر خطوط را موازی با دو خط فوق¬الذکر رسم می¬نمایند. ممکن است به علت قناس بودن زمین دو خط کناری نقشه برهم عمود نباشد. دراین صورت یکی ازخطوط میانی نقشه را که حتماً بر خط اول عمود است انتخاب و رسم می¬نمائیم. ممکن است برای عمود کردن خطوط از گونیای بنائی استفاده نمود. در این صورت دقت کار کمترمی¬باشد. در موقع پیاده کردن نقشه برای جلوگیری از جمع شدن خطاها بهتر است اندازه¬ها را همیشه از یک نقطۀ اصلی که آنرا مبدأ می¬نامیم، حساب نموده و روی زمین منتقل نمائیم بهتر است ابتدا از نقطۀA طول ۳متر را جدا نموده تا نقطۀ Bبدست آید. آنگاه دوباره از نقطۀ‌A طول ۷متر را (مجموع دو اندازه) جدا می-نمائیم تا نقطه C بدست آید. برای سایر اندازه¬ها نیز همیشه باید از نقطۀ A اندازه بگیریم.

بعد از اتمام کار پیاده کردن نقشه و قبل از اقدام به گود برداری یا پی¬کنی باید حتما ً مجدداً اندازه¬های نقشۀ پیاده شده را کنترل نما ئیم تا حتی¬المقدور از وقوع اشتباهات احتمالی جلوگیری شود. برای اینکه مطمئن شویم زوایای بدست آمدۀ اطاقها قائمه می¬باشد باید دو قطر هر اطاق را اندازه بگیریم. چنانچه مساوی بودند ، آن اطاق گونیا می¬باشد. به این کار اصطلاحاً چپ و راست می¬گویند. البته چنانچه در این مرحله اطاقها در حدود ۳ الی ۴ سانتی متر گونیا باشد ندارد زیرا با توجه به اینکه پی¬ها همیشه قدری پهن¬تر از دیوارهای روی آن می¬باشند لذا در موقع چیدن دیوار می¬توان ناگونیائیها را برطرف نمود بطور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی حساس¬ترین و مهم¬ترین قسمت اجرای یک طرح بوده و کوچکترین اشتباه درآن موجب خسارتهای فراوان می¬شود.

۱-۳- رُپر

با توجه به اینکه هر نقطه از ساختمان نسبت به سطح زمین دارای ارتفاع معینی می¬¬باشد که باید در طول مدت اجرا در هر زمان قابل کنترل باشد. برای جلوگیری از اشتباه قطعه بتنی با ابعاد دلخواه (مثلاً ۴۰×۴۰ با ارتفاع ۲۰سانتی¬متر) در نقطه¬ای دورتر از محل ساختما ن می¬سازند بطوریکه در موقع گودبرداری و یا پی¬کنی به آن آسیب نرسد و در طول مدت ساختمان تمام ارتفاعات رابا آن می¬سنجند باین قطعه بتنی اصطلاحاً رپر می¬گویند. دربعضی از ساختمانهای کوچکتر روی اولین قسمتی که ساخته می¬شو (مانند اولین ستون) علامتی می¬گذارند و بقیه ارتفاعات را نسبت به آن می¬سنجند.

۱-۴-گودبرداری

بعداز پیاده¬کردن نقش و کنترل آن در صورت لزوم اقدام به گودبرداری می¬نمایند. گودبرداری برای آن قسمت از ساختمان انجام می¬شود که درطبقات پایین¬تر از کف طبیعی زمین ساخته می¬شود، مانند موتور خانه¬ها و انبارها و پارکینگ¬ها و غیره. در موقع گودبرداری چنانچه محل گودبرداری بزرگ نباشد از وسائل معمولی مانند بیل و کلنگ و فرقون (چرخ دستی) استفاده می¬گردد. برای این کار تا عمق معینی که عمل پرتاب خاک با بیل و به بالا امکان پذیر است (مثلاً۲متر) عمل گودبرداری را ادامه می¬دهند و بعد از آن پله¬ای ایجاد نموده و خاک حاصله از عمق پائین¬تر از پله ایجاد شده ریخته و از روی پله دوباره به خارج منتقل می¬نمایند.

برای گودبرداریهای بزرگتر استفاده ازبیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی مانند لودر و غیره استفاده شود. در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گودبرداری و حمل آن به خارج کارگاه معمولاً از سطح شیبدار استفاده می¬گردد بدین طریق که درضمن گودبرداری سطح شیبدار در کنارگود برای عبور کامیون و غیره ایجاد می-گردد که بعد از اتمام کار این قسمت به وسیله کارگر برداشته می¬شود.

۱-۵- تا چه عمقی گودبرداری را ادامه می¬دهیم:

ظاهراً حداکثرعمق مورد نیاز برای گودبرداری تا روی پی می¬باشد. بعلاوه چند سانتی¬متر بیشتر برای فرش کف و عبور لوله¬ها (در حدود ۲۰سانتی متر که ۶سانتی متر برای فرش کف و ۱۴متر برای عبور لوله می¬باشد) که دراین صورت می¬باید محل پی¬های نقطه¬ای یا پی¬های نواری و شناژها را با دست خاک¬برداری نمود. ولی بهتر است که گودبرداری را تا زیر سطح پی¬ها ادامه بدهیم، زیرا در این صورت اولاً برای   قالب بندی پی¬ها آزادی عمل بیشتری داریم. در نتیجه پی¬های ما تمیزتر و درست¬تر خواهد بود و در ثانی می¬توانیم خاک حاصل از چاه کنی و همچنین نخاله¬های ساختمان را در فضای ایجاد شده بین پی¬ها بریزیم که این مطلب از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می¬باشد، زیرامعمولاً در موقع گودبرداری کاربا ماشین صورت می-گیرد در صورتیکه برای خارج نمودن نخاله¬ها و خاک حاصل از چاه فاضلاب از محیط کارگاه می¬باید از وسایل  دستی استفاده نمائیم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار با ماشین می¬باشد.

البته در مورد پی¬های نواری این کار عملی نیست زیرا معمولاً پی¬سازی در پی¬های نواری با شفته آهک می¬باشد که بدون قالب بندی بوده و شفته در محل پی¬های حفر شده ریخته می¬شود در این صورت ناچار هستیم در ساختمانهائی که با پی¬نواری ساخته می¬شود اگر به گود¬برداری نیاز داشتیم گودبرداری را تا روی پی¬ ادامه دهیم.